logo logo

Historia

Halina Jaroszewiczowa

(Helena Maria Jaroszewiczowa z domu Chełmicka)

1892–1940; działaczka społeczna i niepodległościowa; od 1913 komendant 1. plutonu żeńskiego Związku Strzeleckiego; aresztowana w 1914 za kolportaż nielegalnej prasy i więziona na Pawiaku w Warszawie, następnie w dyspozycji Komendy I Brygady Legionów Polskich; w 1915 więziona w Moskwie; członkini POW; brała udział w udanym zamachu na niemieckiego komendanta policji politycznej w okupowanej Warszawie Ericha Schulzego; jesienią 1918 uczestniczyła w przygotowaniu niezrealizowanego planu ucieczki Józefa Piłsudskiego z Magdeburga; współzałożycielka Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, członkini władz Polskiego Białego Krzyża.

Działalność parlamentarna

Posłanka w latach 1930–1935.
Senator w latach 1935–1938.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Żołnierz Służby Zwycięstwu Polski – Związku Walki Zbrojnej; 15.04.1940 aresztowana przez gestapo, więziona na Pawiaku w Warszawie; stracona w zbiorowej egzekucji w nocy z 20 na 21.06.1940 w Palmirach k. Warszawy.
Syn Jan (ur. 1920), żołnierz ZWZ–AK, poległ w 1942 w jednej z akcji „Wachlarza”.

Zobacz na mapie

Źródła

Akt zgonu sporządzono w 1992 w USC Warszawa Śródmieście; Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939–1945,Warszawa 1988, s. 157; Karol Loth, Palmiry. Przewodnik po cmentarzu i muzeum, Warszawa 1993, s. 15; Kto był kim…, s. 517; Posłowie i senatorowie…, t. II, s. 301–303; Słownik biograficzny kobiet odznaczonych Orderem Wojennym Virtuti Militari, t. I, Toruń 2004, s. 98–101; Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, Warszawa 2009, s.19, 30-31, 80-81; informacje córki Marii Zielińskiej z Warszawy z 1996 i 2002.