logo logo

Historia

Senator Leon Marchlewski [NAC].

Leon Marchlewski

1869-1946; profesor chemi; rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego; wiceprezes PAU; wybitny badacz o światowej sławie w zakresie chemii i biochemii; 1890–1892 asystent na Politechnice w Zurychu; 1896–1899 kierownik pracowni barwników w fabryce „Claus and Ree” w Clayton (Wielka Brytania) i wykładowca w pobliskim Manchesterze; od 1900 wykładał na UJ, do 1945 kierownik Zakładu Chemii Lekarskiej; organizator Państwowego Instytutu Naukowego Gospodarstwa Wiejskiego w Puławach (1917–1919) oraz podobnego w Bydgoszczy; dziekan Wydziału Lekarskiego UJ (1913/1914, 1925/1926); prezes Polskiego Towarzystwa Chemicznego; członek Rady Naczelnej PSL „Piast”, a następnie Stronnictwa Ludowego; pierwszy prezes YMCA w Polsce.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1929-1930; 1930-1935.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Na początku wojny dotarł do Lwowa; do Krakowa wrócił w końcu 1939, już po aresztowaniu krakowskich uczonych (wśród aresztowanych i osadzonych w obozie koncentracyjnym znalazł się jego syn, Teodor); współorganizator konspiracyjnej Sekcji Szkolnictwa Wyższego Okręgowej Komisji Oświaty i Kultury Ruchu Ludowego; w 1943 nawiązał kontakt z Wincentym Witosem.

1945 honorowy prezes Zarządu Grodzkiego PSL w Krakowie; 29.12.1945 dołączony do składu Krajowej Rady Narodowej.


Zmarł 16.01.1946 w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kw. 5 wsch.); uroczystościom pogrzebowym przewodniczył metropolita Adam Sapieha.

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Kraków; PSB, t. XIX, Kraków 1974, s. 542–545; Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, Warszawa 1989, s. 256; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 532; Piotr Hapanowicz, Senatorowie województwa krakowskiego w II RP, Warszawa 2007, s. 120–125, 213; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. IV, Warszawa 2009, s. 92–94; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.76-77; informacje wnuczki, Anny Marchlewskiej-Koj z Krakowa z 1997.