logo logo

Historia

Senator Paweł Ossowski. [Archiwum Państwowe w Toruniu]

Paweł Ossowski

1878–1939; adwokat i notariusz w Chełmnie i Toruniu; działacz społeczny; publicysta; przed I wojną światową działacz polskiego ruchu narodowego na Pomorzu; jako delegat rządu RP uczestniczył w rokowaniach Komisji Międzynarodowej w Berlinie w sprawie sposobu przejęcia przez Polskę odzyskanej części Pomorza; pierwszy starosta chełmiński (do 1922).

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1928–1930.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Aresztowany przez gestapo we wrześniu lub październiku 1939; osadzony w toruńskim więzieniu, w tzw. okrąglaku, a następnie w Forcie VII; wykorzystywany do przymusowych robót przy moście na Wiśle w Toruniu; rozstrzelany 28.10.1939 w Barbarce k. Torunia.

Zobacz na mapie

Źródła

Akt zgonu sporządzono w 1976 w USC Toruń (tu: 1.11.1939); akta Sądu Rejonowego w Toruniu sygn. I Ns IV. 601/76 (sądowe ustalenie daty zgonu 1.11.1939); PSB, t. XXIV, Kraków 1979, s. 444 (tu: 28.10.1939); Donald Steyer, Toruń w pierwszych miesiącach okupacji hitlerowskiej, w: „Rocznik Toruński” nr 5, 1971, s. 133–134 (tu: 28.10.1939); Tadeusz Jaszowski, Czesław Sobecki, Niemy świadek. Zbrodnie hitlerowskie w toruńskim Forcie VII i w lesie Barbarka, Bydgoszcz 1971, s. 32, 80; Włodzimierz Jastrzębski, Terror i zbrodnia. Eksterminacja ludności polskiej i żydowskiej w rejencji bydgoskiej w latach 1939–1945, Warszawa 1974, s. 168, 172 (tu: 28.10.1939); Roman Wapiński, Paweł Ossowski (1878–1939) prawnik i działacz polityczny, w: Zasłużeni ludzie Pomorza Nadwiślańskiego z okresu zaboru pruskiego. Szkice biograficzne, Gdańsk 1979, s. 148–150; (tu: 28.10.1939); Kto był kim…, s. 537 (tu: 28.10.1939); Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, Warszawa 2009, s.17, 31, 60-61; informacje: Muzeum Ziemi Chełmińskiej z 1997; IPN w Toruniu z 1997; Urzędu Miasta w Chełmnie z 1997; Jerzego Szwankowskiego z Raciąża k. Tucholiz 1997; Kazimierza Przybyszewskiego z Torunia z 1997.