Edukacja

Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska 26 marca 2025 r. otworzyła w Senacie wystawę pt. „Has – terytoria czasu i przestrzeni” poświęconą Patronowi Roku 2025 – wybitnemu reżyserowi Wojciechowi Jerzemu Hasowi.

Multimedialna, pełna unikatowych artefaktów ekspozycja została zorganizowana z inicjatywy marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy -Błońskiej przez Narodowe Centrum Kultury w Warszawie we współpracy z Narodowym Centrum Kultury Filmowej w Łodzi oraz w kooperacji z Muzeum Kinematografii w Łodzi, Wytwórnią Filmów Fabularnych we Wrocławiu i Wytwórnią Filmów Dokumentalnych i Fabularnych w Warszawie. Wśród gości przybyłych do Senatu znaleźli się dyrektor Narodowego Centrum Kultury Robert Piaskowski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi Rafał Syska i wdowa po reżyserze  Wanda Ziembicka-Has oraz przedstawiciele środowiska filmowego.  

„Bardzo się cieszę, że tego patrona Senat wybrał jednomyślnie, że nie było w tej kwestii żadnych sporów i kłótni. Wszyscy uważaliśmy, że Wojciech Jerzy Has  to wybitny reżyser, twórca, wizjoner i pedagog. Mam nadzieję, że ta wystawa w Senacie, miejscu, do którego przychodzi wielu młodych ludzi, zaciekawi ich, aby chcieli obejrzeć  jego filmy. Bez obejrzenia filmów Hasa nie można twierdzić, że się rozumie kino, polskie kino, magię tej wyjątkowej sztuki, jaką jest sztuka filmowa. Mam nadzieję, że ogłoszony przez Senat Rok spopularyzuje sztukę Wojciecha Jerzego Hasa” – powiedziała marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.   

Dyrektor Narodowego Centrum Kultury Robert Piaskowski podkreślił, że reżyser łączył w swej sztuce światy literackie i światy filmowe, a zwłaszcza uniwersalny motyw wędrówki.  Dyrektor Narodowego Centrum Kultury Filmowej w Łodzi prof. Rafał Syska nazwał bohatera wystawy przewodnikiem po labiryntach czasu, pamięci i przestrzeni, piewcą wielokulturowej Polski, która została unicestwiona w czasie wojny, który potrafił polskie dziedzictwo wpisać w archetypy światowej kultury. Przywołał też cytat z jednego z filmów reżysera, mówiąc, iż wszystko dzieje się równocześnie, przeszłość, teraźniejszość i przyszłość, bo to tylko kwestia ustawienia zwierciadła.

Swoje dwudziestoletnie małżeństwo z Wojciechem Jerzym Hasem wspominała redaktor Wanda Ziembicka-Has. Zadedykowała marszałek Senatu i odczytała wiersz-epitafium dla Wojciecha Hasa pióra wrocławskiego poety Gabriela Kamińskiego pt. "Życie to pętla".

Otwarcie wystawy zbiegło się z przypadającą 1 kwietnia setną rocznicą urodzin tego jednego z najwybitniejszych polskich reżyserów. To spod jego ręki wyszły takie dzieła, jak: „Pętla”, „Jak być kochaną”, „Pożegnania”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Sanatorium pod Klepsydrą”. Wojciech Jerzy Has znany jest ze swojego unikatowego stylu narracyjnego i surrealistycznej wyobraźni. Jego twórczość wyróżnia się poetycką wizją świata, skłonnością do oniryzmu i melancholią. Fascynował go upływ czasu, pamięć i zdolność do rekonstruowania światów utraconych.

Na wystawie eksponowane są  plansze z plakatami, kadrami z filmów i zdjęciami z planów filmów reżyserowanych przez Hasa. W gablotach pokazywane są nagrody festiwalowe Hasa oraz jego maszyna do pisania (model Olimpia 8). Wokół schodów w holu Senatu umieszczono fotograficzne portrety reżysera. Jest też projekcja w formie kolażu ze zrekonstruowaymi filmami.