Edukacja

14 stycznia 2024 r. w Senacie oficjalnie podsumowano i zakończono Rok Edukacji Ekonomicznej, ogłoszony przez Senat w 2024 r. Z tej okazji odbyła się konferencja „Rok Edukacji Ekonomicznej 2024: efekty – wyzwania – rekomendacje”, zorganizowana wspólnie przez Senat, Szkołę Główną Handlową i Komitet Organizacyjny Roku Edukacji Ekonomicznej.

Dziękując wszystkim, którzy z ogromną energią i sercem zaangażowali się w organizację szeroko zakrojonych i różnorodnych działań w Roku Edukacji Ekonomicznej, marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska podkreśliła, że od przeszłości jeszcze ważniejsza jest przyszłość. Jak mówiła, Rok Edukacji Ekonomicznej upłynął niezwykle szybko, pojawiło się też bardzo wiele nowych pomysłów służących rozwojowi edukacji ekonomicznej, które chcielibyśmy dalej realizować. „Mam nadzieję, że się nie zatrzymamy” – zaznaczyła. Zdaniem marszałek Senatu trzeba nadal działać na rzecz edukacji ekonomicznej, tak by dla młodych ludzi słowa – ekonomia, gospodarka, odpowiedzialność gospodarcza nabrały nowego znaczenia, by spojrzeli na swoje oszczędności w inny sposób i starali się zrozumieć, dlaczego nasze państwo działa tak a nie inaczej. Według marszałek Małgorzaty Kidawy-Błońskiej nie można stracić impetu, z jakim realizowano cele i idee Roku, po to by przyszłe pokolenia dobrze prowadziły działalność gospodarczą i ekonomiczną, były odważne i odpowiedzialne, nie bały się podejmować śmiałych decyzji, rozumiejąc zmieniający się świat, w którym żyją. W ocenie marszałek Senatu 100 lat Banku Gospodarstwa Krajowego, złotówki, „Bankructwa małego Dżeka” Janusza Korczaka to dopiero początek, by za 150 lat można było powiedzieć, że nasze pokolenie wykonało bardzo dobrą pracę. Marszałek Senatu, dziękując za ogromne zaangażowanie wielu osób, organizacji pozarządowych czy instytucji w organizację Roku Edukacji Ekonomicznej, wyraziła zadowolenie, że Senat i senatorowie mogli się aktywnie włączyć w te działania. „Powstał bardzo dobry zespół ludzi, którym nie jest wszystko jedno, jaka będzie Polska” – podkreśliła.

Na znaczenie praktycznego aspektu edukacji ekonomicznej zwróciła uwagę wiceminister edukacji Katarzyna Lubnauer. Jak podkreśliła, taki jest m.in. cel działań podejmowanych przez resort edukacji. Już dzieci poznają w praktyczny sposób, co to są pieniądze, monety, jak nimi rozporządzać, a w szkole średniej znalazł się przedmiot „biznes i zarzadzanie”, z którego w 2027 r. uczniowie będą mogli zdawać maturę.  Według Katarzyny Lubnauer młody człowiek musi rozumieć, czym jest jego budżet, czym jest budżet państwa. Musi też poznać zagrożenia wynikające z nierozsądnego uczestniczenia w rynku finansowym, np. z brania tzw. chwilówek. Zdaniem wiceminister edukacji z praktyczną wiedzą naszych nastolatków na temat płatności w internecie, kont czy kart płatniczych  nie jest najgorzej, czego dowiodły badania 15-latków w UE.

Przewodniczący Komisji Budżetu i Finansów Publicznych senator Kazimierz Kleina zapewnił, że zakończenie Roku Edukacji Ekonomicznej nie kończy zajmowania się przez Senat zagadnieniami z tego zakresu, przede wszystkim tymi mającymi wymiar praktyczny. Dlatego przygotowywany jest senacki projekt ustawy o spółdzielniach uczniowskich, które przez wiele lat w praktyce uczyły inwestowania, ekonomii, wspólnotowego działania czy podejmowania decyzji biznesowych.

Podczas konferencji wydarzenia Roku Edukacji Ekonomicznej podsumowali m.in. przewodniczący Komitetu Organizacyjnego Waldemar Zbytek, przewodniczący Komitetu Programowego dr Tadeusz Białek orazprzewodniczący Komitetu Honorowego Krzysztof Pietraszkiewicz. Jak podkreślali, zorganizowanie Roku Edukacji Ekonomicznej było niezwykle cenną inicjatywą, w którą włączyło się wiele osób, ekspertów, instytucji i organizacji pozarządowych. Za podjęcie tej inicjatywy, zrozumienie jej znaczenia i aktywne włączenie się w nią Senatu dziękowali serdecznie marszałek Małgorzacie Kidawie-Błońskiej, przekazując jej egzemplarz pierwszego wydania „Bankructwa małego Dżeka”.

Podczas konferencjiorganizatorzy Roku Edukacji Ekonomicznej i przedstawiciele organizacji pozarządowych angażujących się w edukację ekonomiczną podpisali uroczyście porozumienie powołujące Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej (KCEE), które ma być kontynuatorem idei i działań podejmowanych w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej 2024. W zamierzeniach twórców KCEE ma ono być jedną z kluczowych instytucji zajmujących się edukacją finansową i ekonomiczną w Polsce. Jak podkreślił Krzysztof Pietraszkiewicz, krajowe centrum będzie miało szczególne znaczenie. Pozwoli przygotować się na zachodzące w świecie zmiany – klimatyczne, polityczne czy technologiczne, które mogą wywrócić dotychczasowe układy biznesowe, społeczne czy ekonomiczne. Obywatelom trzeba będzie też tłumaczyć konsekwencje konfliktów zbrojnych, powodujące konieczność przeznaczenia ogromnych środków na zbrojenia, które z jednej strony, mogą służyć rozwojowi nauki i technologii, z drugiej zaś bezpieczeństwu obywateli. Dlatego do rzetelnej dyskusji trzeba zaprosić jak najszersze grono. „Budując współpracę na rzecz edukacji ekonomicznej, będziemy działać na rzecz naszego kraju” – przekonywał Krzysztof Pietraszkiewicz.

Podczas spotkania omówiono bilans i rozwój edukacji ekonomicznej. Edukację ekonomiczną w przeprowadzonych przez siebie badaniach omówili prof. Tomasz Rachwał z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i dr hab. Katarzyna Sekścińska z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. O Krajowej Strategii Edukacji Finansowej mówiła  pełnomocniczka ministra finansów ds. strategii edukacji finansowej Monika Wojciechowska. Odbyły się też 2 panele dyskusyjne. Pierwszy z nich był poświęcony szansom i wyzwaniom związanym z wychowaniem i edukacją ekonomiczną.  „Praca, oszczędzanie, inwestowanie – kluczowe kroki do ekonomicznej samodzielności” to temat drugiego panelu.

W ramach obchodów Roku Edukacji Ekonomicznej w całym kraju zorganizowano ponad 500 różnego rodzaju inicjatyw i wydarzeń. Wzięło w nim udział ponad 750 tys. osób, m.in. 100 tys. uczniów uczestniczących w lekcjach i warsztatach poświęconych edukacji ekonomicznej. Odbyło się ponad 150 kongresów, konferencji i seminariów, prezentujących idee Roku Edukacji Ekonomicznej, m.in. Krajowe Forum Edukacji Ekonomicznej czy Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości. O roli edukacji ekonomicznej rozmawiano również w Karpaczu, Sopocie, Krynicy, a także w trakcie Dni Edukacji Finansowej na GPW. W inicjatywę aktywnie włączyło się środowisko naukowe, które przygotowało ponad 20 analiz i badań dotyczących m.in. poziomu wiedzy edukacji ekonomicznej Polaków. W całym kraju przeprowadzono ponad 500 lokalnych i regionalnych projektów edukacyjnych, m.in. 16 regionalnych konferencji „Impulsy Edukacyjne”. Odbyło się 56 lokalnych i regionalnych wystaw, wiele projektów zorganizowały szkoły, biblioteki, samorządy czy lokalne organizacje pozarządowe. Dzięki szeroko zakrojonym działaniom informacyjnym w mediach ogólnopolskich i lokalnych o inicjatywie REE 2024 dowiedziało się ponad 3 mln Polaków.

Wśród najważniejszych wniosków płynących z Roku Edukacji Ekonomicznej wskazano m.in. na niską świadomość społeczną roli edukacji ekonomicznej w rozwoju społeczno-gospodarczym Polski, potrzebę holistycznego spojrzenia na system edukacji ekonomicznej, a także integracji działań instytucji publicznych, prywatnych i organizacji pozarządowych w tym zakresie. Kolejny wniosek dotyczył fundamentalnego znaczenia szkoły w procesie edukacji ekonomicznej i wynikającego z niego szerszego uwzględnienia jej w podstawie programowej, a także w programach kształcenia i dokształcania nauczycieli. Należy też wzmocnić kompetencje przedsiębiorcze i kompetencje przyszłości. Za niedostateczny uznano udział w edukacji ekonomicznej mediów publicznych i prywatnych. W związku z tymi wnioskami najważniejsze rekomendacje Roku Edukacji Ekonomicznej to m.in. systematyczne podkreślanie znaczenia edukacji ekonomicznej dla rozwoju Polski, szersza integracja działań edukacyjnych instytucji publicznych i organizacji pozarządowych, budowa szerokiego programu kształcenia i dokształcania nauczycieli, zaangażowanie mediów w edukację ekonomiczną, opracowanie kompleksowego i dostępnego zestawu pomocy dydaktycznych dla szkół, zwiększenie roli praktyków w edukacji ekonomicznej, wsparcie wdrażania przedmiotu „biznes i zarządzanie” w szkołach ponadpodstawowych, rozwój edukacji ekonomicznej w szkołach podstawowych, wsparcie projektów, programów i strategii edukacyjnych w zakresie edukacji ekonomicznej, wsparcie działań ułatwiających realizację praktycznej edukacji ekonomicznej i przedsiębiorczości przez szkoły i organizacje pozarządowe, konieczność kontynuacji działań zainicjowanych w ramach roku edukacji ekonomicznej.

Zdaniem organizatorów Roku Edukacji Ekonomicznej w dobie gwałtownych zmian gospodarki, technologii, otaczającej nas przyrody oraz zbliżającej się znaczącej depopulacji, inwestowanie w edukację ekonomiczną jest fundamentem budowy przyszłości gospodarczej i społecznej Polski i dobrobytu jej obywateli, a edukacja ekonomiczna stanowi najlepszą inwestycję w przyszłość gospodarczą Polski i jej obywateli, a ważną rolę w tym procesie odgrywać powinno, oficjalnie powołane  14 stycznia 2025 r. Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej(kcee.org.pl).