logo logo

Edukacja

Powrót

Patroni roku 2019

2019-01-17

Senat zdecydował, że 2019 r. będzie obchodzony jako:

  • Rok Ligi Morskiej i Rzecznej,
  • Rok Marii Szymanowskiej,
  • Rok Stanisława Moniuszki,
  • Rok Matematyki,
  • Rok Unii Lubelskiej.

Ustanowienie roku 2019 Rokiem Marii Szymanowskiej jest podkreśleniem ogromnych zasług artystycznych i patriotycznych tej pierwszej polskiej zawodowej pianistki i kompozytorki o europejskiej sławie, niewątpliwie najwybitniejszej i „najskuteczniej działającej ambasadorki polskiej kultury” w latach dwudziestych XIX w. W uchwale przypomniano, że w okresie walk i starań o niepodległość Maria Szymanowska aktywnie uczestniczyła w podtrzymywaniu i krzewieniu kultury polskiej, wykonując i komponując mazurki i polonezy, „Śpiewy historyczne” do tekstów Juliana Ursyna Niemcewicza czy pieśni patriotyczne związane z walką polskich legionistów u boku Napoleona. 230. rocznica jej urodzin przypada 14 grudnia 2019 r. (Uchwała z dnia 14.12.2018 r.)

Senat oddaje też hołd „ojcu polskiej opery narodowej” Stanisławowi Moniuszce, którego 200. rocznica urodzin przypada 5 maja 2019 r. Jak podkreślono w uchwale, tworzył ku pokrzepieniu serc Polaków zniewolonych przez zaborców. Inspiracją dla niego była kultura ludowa, a jego muzyczny geniusz polegał na umiejętności łączenia polskiego folkloru z elementami opery europejskiej. Dzięki cyklowi 12 „Śpiewników domowych”, zawierających pieśni do słów poetów polskich, m.in. Teofila Lenartowicza, Adama Mickiewicza, Wincentego Pola czy Stefana Witwickiego, utwory pisane na różne okazje zaczęły rozbrzmiewać na polskich salonach, a następnie trafiły pod strzechy. (Uchwała z dnia 20.12.2018 r.)

Senat przypomina też Unię Lubelską – porozumienie między stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, zawarte 1 lipca 1569 roku podczas sejmu walnego w Lublinie. W jej wyniku powstało państwo federacyjne określane mianem rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zdaniem Senatu Unia Lubelska stanowi „wspaniałe świadectwo mądrości i dalekowzroczności ówczesnych elit”. Podkreślono, że „ten pokojowy akt światłej woli politycznej oraz bardzo zaawansowanej myśli traktatowej i prawniczej, zawarty w duchu wzajemnego poszanowania narodów i kultur, dobrego sąsiedztwa i nieagresywnego współistnienia, jest wielkim naszym dziedzictwem i wkładem w historię nowożytnej Europy”. (Uchwała z dnia 20.12.2018 r.)

Senat w uchwale ustanawiającej rok 2019 Rokiem Ligi Morskiej i Rzecznej przypomina stuletnią historię tej organizacji niezwykle zasłużonej dla promowania rozwoju gospodarki morskiej, żeglugi śródlądowej, turystyki wodnej i bezpieczeństwa powodziowego. 1 października 1918 r. powołano w Warszawie Stowarzyszenie Pracowników na Polu Rozwoju Żeglugi „Bandera Polska”, które w 1924 r. przyjęło nazwę „Liga Morska i Rzeczna”. Członkami Ligi, która od 100 lat konsekwentnie skupia się na sprawach morskich i rzecznych, byli m.in.: marszałek Józef Piłsudski, prezydenci Stanisław Wojciechowski i Ignacy Mościcki, premier Ignacy Paderewski, wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski, biskup Stanisław Okoniewski, marszałek Edward Rydz-Śmigły, pisarz Stefan Żeromski. (Uchwała z dnia 12.12.2018 r.)

2 kwietnia 1919 r. w gmachu Collegium Nowodworskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego 16 osób, m.in. Stefan Banach, Leon Chwistek, Antoni Hoborski, Franciszek Leja, Otto Nikodym, Alfred Rosenblatt, Jan Śleszyński, Antoni Wilki, Stanisław Zaremba oraz Kazimierz Żorawski, założyło Towarzystwo Matematyczne w Krakowie, przekształcone później w Polskie Towarzystwo Matematyczne. Z okazji 100. rocznicy tego wydarzenia oraz w uznaniu zasług polskich matematyków dla światowej nauki Senat ustanowił rok 2019 Rokiem Matematyki. (Uchwała z dnia 20.12.2018 r.)

Powrót