Publikacje

Co to znaczy podział władzy?

Teoretycznie sprawowanie władzy w państwie można powierzyć jednemu organowi lub kilku różnym. Większość konstytucji, w tym również nasza, wyróżnia trzy rodzaje władzy:
- ustawodawczą (Sejm, Senat),
- wykonawczą (prezydent, Rada Ministrów) ,
- sądowniczą (sądy),
którym odpowiadają podstawowe zadania państwa - stanowienie prawa, rządzenie państwem oraz rozstrzyganie sporów.

Kiedy możemy mówić, że jakieś państwo jest demokratyczne?

Państwo uważa się za demokratyczne, gdy:
- najważniejsze organy państwa pochodzą z wyboru,
- przepisy prawne są podstawą sprawowania władzy,
- istnieje równość wobec prawa,
- są przestrzegane prawa obywateli,
- istnieje wolność słowa i stowarzyszeń,
- przywódcy państwa są odpowiedzialni przed narodem.

Na ile kadencji może być wybierany senator?

Konstytucja RP oraz Ordynacja wyborcza do Sejmu i Senatu nie przewidują ograniczenia liczby kadencji pełnionych przez senatora. Decyzja o powtórnym pełnieniu mandatu przez senatora zależy nie tylko od niego, ale również od werdyktu wyborców.

Co to jest immunitet parlamentarny?

W doktrynie prawa konstytucyjnego wyróżnia się dwa aspekty immunitetu: materialny i formalny. Immunitet materialny oznacza, iż dana osoba nie może być pociągnięta do odpowiedzialności za działania wchodzące bezpośrednio w zakres sprawowania określonej funkcji społecznej. Najlepszym przykładem immunitetu materialnego jest immunitet parlamentarny. Parlamentarzysta nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za działania bezpośrednio związane z działalnością parlamentarną – np. za wystąpienia w parlamencie, sposób głosowania, zgłaszanie inicjatywy ustawodawczej. Zakaz ten trwa w trakcie oraz po ustaniu mandatu parlamentarzysty i nie może zostać uchylony. Immunitet w znaczeniu materialnym nie zwalnia jednak parlamentarzysty z odpowiedzialności za naruszenie praw innych osób (np. w przypadku naruszenia dóbr osobistych innej osoby w przemówieniu sejmowym). Celem istnienia immunitetu materialnego jest ochrona członków parlamentu przed próbami ograniczania ich niezależności, w szczególności swobody głosowania oraz wolności wypowiedzi.

W jaki sposób obywatele mogą wpływać na kształt uchwalanego prawa?

Wpływ obywatela na kształt stanowionego prawa rozpoczyna się podczas wyborów. Oddając głos na kandydata do Senatu obywatel wskazuje swojego przedstawiciela lub ugrupowanie, które będzie reprezentować go przez następne 4 lata.

W trakcie trwania kadencji obywatel może spotykać się z senatorem na odbywających się w biurze senatorskim dyżurach, a także na specjalnie organizowanych spotkaniach. Ten rodzaj kontaktów umożliwia obywatelowi przekazanie uwag i opinii, wskazanie potrzeby zmiany istniejącego prawa lub wniesienia o przedłożenie inicjatywy ustawodawczej.