Historia

Aleksander Domaszewicz

1887-1948; lekarz (habilitacja 1937); pułkownik WP; od 1914 w armii austriackiej; 1915–1917 dowódca szpitala polowego I Brygady Legionów; 1918–1919 uczestnik obrony Lwowa; 1922–1939 ordynator Oddziału Neurologicznego Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie, 1927–1930 radny miejski we Lwowie; 1930 zorganizował pierwszy w Polsce oddział neurochirurgiczny.

Działalność parlamentarna

Poseł w latach 1930–1935;

Senator w latach 1935–1938.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

We wrześniu 1939 został komendantem szpitala wojennego zorganizowanego w gmachu Politechniki Lwowskiej; po kapitulacji Lwowa (22.09.1939) powrócił do pracy w szpitalu; w październiku 1939 ukrywał na Oddziale Chorób Nerwowych i Umysłowych gen. Mieczysława Borutę-Spiechowicza; od stycznia 1940 przewodniczący Rady Narodowej przy SZP, następnie ZWZ we Lwowie; aresztowany 7/8.03.1940 przez NKWD i więziony na Zamarstynowie, zwolniony w lipcu 1940, zbiegł na teren Generalnego Gubernatorstwa, do Warszawy; ordynator Oddziału Neurologicznego w Szpitalu Przemienienia Pańskiego na warszawskiej Pradze; aresztowany w maju 1943 przez Niemców, więziony na Pawiaku i przy ul. Łąckiego we Lwowie, 14.12.1943 zwolniony; brał udział w tajnym nauczaniu warszawskiego Wydziału Lekarskiego; w czasie powstania warszawskiego pracował jako neurochirurg w Szpitalu Przemienienia Pańskiego.

Od listopada 1944 na warszawskiej Pradze współorganizował Wydział Lekarski Uniwersytetu Warszawskiego (UW), w roku akademickim 1944/45 prodziekan; od 1946 kierownik Kliniki Neurochirurgicznej UW; 1947 wycofał się z pracy zawodowej z powodu choroby i osiadł w Krakowie u rodziny.

Zmarł 3.10.1948 w Krakowie; pochowany na cmentarzu Rakowickim (kw. XXII B rząd 3 miejsce 12).

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Kraków; Eufemiusz Herman, Neurolodzy polscy, Warszawa 1958, s. 189–192; Eufemiusz Herman, Historia neurologii polskiej, Wrocław 1975, s. 181–182; Lucjan Stępień, Prof. Aleksander Domaszewicz, w: „Kwartalnik Akademii Medycznej w Warszawie” nr 3/1975, s. 251–253; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 506–507; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. I, Warszawa 1998, s. 405–407, t. II s. 356; Wiktor Krzysztof Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny, Warszawa 2005, s. 229–231; Sławomir Kalbarczyk, Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939–1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941, Rzeszów-Warszawa 2005, s. 170; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.16, 122, 155