Historia

(Icchak, Isaac, Icek Rubinstein, Rubinsztejn)

1880-1945; prawnik; naczelny rabin Wilna; minister do spraw żydowskich w rządzie Republiki Litewskiej (1919–1920); w czasie I wojny światowej prowadził szeroką działalność społeczną, charytatywną i polityczną; działacz organizacji „Mizrachi”, popierał syjonizm, tj. utworzenie państwa żydowskiego w Palestynie; działacz Światowej Organizacji Syjonistycznej; członek Kuratorium Instytutu Judaistycznego uniwersytetu w Jerozolimie; 16–25.08.1939 uczestniczył w Kongresie Syjonistycznym w Genewie, skąd wrócił do Wilna.

Poseł w latach 1935-1938;
Senator w latach 1922-1927; 1928-1930; 1938-1939 powołany przez prezydenta RP;

Do 21.07.1940 naczelny rabin Wilna (musiał ustąpić po przyłączeniu Litwy do ZSRR); w pierwszej połowie 1941 wyjechał z Wilna do USA, osiadł w Nowym Jorku; w 1941 kandydat Reprezentacji Żydostwa Polskiego w Palestynie na członka Rady Narodowej RP w Londynie; zwracał uwagę światowej opinii społecznej na prześladowania polskich Żydów na terenach okupowanych przez Niemców; od 1943 wykładowca w Jesziwie Rabbiego Izaaka Elchanana (ob. Yeshiwa University w Nowym Jorku, główna amerykańska uczelnia ortodoksyjnego judaizmu); 23.05.1944 otrzymał tam doktorat honoris causa.

Zmarł 31.10.1945 w Nowym Jorku; pochowany na cmentarzu Mt. Carmel Cemetery w Nowym Jorku (kw. 1-C 1-B 51-7).

akt zgonu z USC Nowy Jork; PSB, t. XXXII, Kraków 1989–1991, s. 581–582; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 544–545; Polski słownik judaistyczny, Warszawa 2003, t. II, s. 451; Czesław Brzoza, Żydowska mozaika polityczna w Polsce 1917–1927, Kraków 2003, s. 229 i in.; Szymon Rudnicki, Żydzi w parlamencie II Rzeczypospolitej, Warszawa 2004, s. 417–418; Encyclopaedia Judaica, Detroit i in. 2007, t. 17, s. 517; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.10, 11, 75; informacje z 1997 Fundacji Rolanda S. Laudera przy ŻIH Warszawa; informacje z 2008 Yeshiwa University, Nowy Jork.