Historia

Senator Jerzy Iwanowski [własność rodziny].

Jerzy Iwanowski

1878-1965; inżynier technolog; minister przemysłu i handlu; minister pracy i opieki społecznej; funkcjonariusz PPS i PPS – Frakcja Rewolucyjna, często aresztowany i więziony, m.in. w X pawilonie warszawskiej Cytadeli, na Łukiszkach w Wilnie; pracował jako inżynier technolog w hucie B. Hantkego w Częstochowie Rakowie (od 1901), jako wicedyrektor Towarzystwa B. Hantke w Warszawie (od 1903); pracował w Wilnie (od 1905); 1907–1909 inżynier w British Westinghouse Electric Co. w Petersburgu i Moskwie; 1909–1915 dyrektor filii Towarzystwa „Siemens-Schuckert” w Mandżurii (Chiny), następnie przedstawiciel tej firmy w Japonii i USA; po wybuchu I wojny światowej zorganizował w Charbinie i Szanghaju przerzut Polaków do Legionów; 1916–1917 w USA, nawiązał kontakt z Komitetem Obrony Narodowej; od 1917 działał w POW w Moskwie; latem 1919 na czele misji handlowej przy rządzie Antona Denikina; 1920–1921 w WP; w 1920 członek Komisji Rządzącej Litwy Środkowej (dyrektor Departamentu Spraw Zagranicznych); prezes Stowarzyszenia Mechaników Polskich w USA; współwłaściciel Elektrobanku w Warszawie; członek zarządu Towarzystwa Wydawniczego „Ingis” S.A.; 1932–1939 prezes Elektrowni Łódzkiej.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1930–1935.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

4.09.1939 otrzymał wezwanie opuszczenia Warszawy; 5.09.1939 zameldował się w Lublinie i otrzymał przydział, służył w Kierownictwie Zaopatrzenia Saperów, zajmował się ewakuacją składnic; 13.09.1939 ewakuowany z Lublina; 14–15.09.1939 uczestniczył w odwrocie w kierunku Równego; 18.09.1939 wraz z Dowództwem Saperów przeszedł granicę rumuńską w Kutach; 19.09.1939–23.12.1939 internowany w Rumunii w Tulczy, skąd uciekł w końcu 1939 do Francji; w pierwszej połowie 1940 kierownik budowy obozu wojskowego St. Loup; w czerwcu 1940 ewakuowany do Wielkiej Brytanii; od 1941 w Centrum
Wyszkolenia Saperów; jeden z sygnatariuszy apelu z lutego 1945 byłych polskich parlamentarzystów do członków obu izb parlamentu brytyjskiego w sprawie decyzji dotyczących Polski podjętych w trakcie konferencji w Jałcie; syn Jerzy zginął w powstaniu warszawskim.

Pozostał na emigracji; zarządzał farmą w Kornwalii, następnie robotnik; przez pewien czas pracował w rozgłośni Radia Wolna Europa; 1950–1955 prezes Rady Naczelnej Ligi Niepodległości Polski; 1954–1956 członek Tymczasowej Rady Jedności Narodowej; prezes polskiego Rotary Club; działacz Instytutu Józefa Piłsudskiego.

Zmarł 28.03.1965 w Penley (Walia, Wielka Brytania); pochowany na miejscowym cmentarzu.

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Maelor (Wielka Brytania); Archiwum brytyjskiego Ministerstwa Obrony (sekcja polska), teczka osobowa; nekrolog w: „Życie Warszawy” nr 106 z 4.05.1965 s. 7; Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, Warszawa 1987, s. 583–584; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 42–43; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. II, Warszawa 2000, s. 262–264; Ministrowie Polski Niepodległej 1918–1945, pod red. Marka Baumgarta, Henryka Walczaka i Adama Wątora, Szczecin 2001, s. 145–146; Ziemianie polscy XX wieku, Warszawa 2002, t. 6, s. 58–59; Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, oprac. Jacek Piotrowski, t. I, Wrocław 2004, s. 80 i in.; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.32, 336-338; informacje wnuczki Honoraty Sosnowskiej z Warszawy z 2011.