Historia

Senator Julian Pawłykowski [fot. Szymon Rudnicki/Archiwum Senatu].

Julian Pawłykowski

1888-1949; ukraiński ekonomista, inżynier agronom; ideolog ruchu spółdzielczego w Galicji; prezes Krajowego Związku Spółdzielni, prezes Związku Rewizyjnego Spółdzielni Ukraińskich (RSUK); od 1915 w towarzystwie „Silskyj Hospodar” we Lwowie (1924–1929 przewodniczący); 1923–1939 dyrektor spółdzielni „Narodna Torhiwla”; 1926–1939 przewodniczący Rady Nadzorczej Krajowego Związku Mleczarskiego „Masłosojuz”; od 1924 członek Państwowej Rady Spółdzielczej w Warszawie; współzałożyciel UNDO (m.in. zastępca przewodniczącego); wykładowca na tajnym uniwersytecie ukraińskim we Lwowie; przedstawiciel ukraińskiej spółdzielczości na międzynarodowych zjazdach ruchu spółdzielczego; publicysta.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1930–1935; 1935–1938 (mianowany przez prezydenta RP).

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Po zajęciu Lwowa przez wojska ZSRR do grudnia 1939 kierował spółdzielnią „Narodna Torhiwla”, dostarczającą m.in. drewno opałowe na potrzeby Lwowa, aresztowany; w połowie 1941, po zajęciu Galicji przez Niemców, przewidziany na stanowisko ministra w ukraińskim rządzie Jarosława Stećki, funkcji nie przyjął; od lipca 1941 ponownie prezes RSUK i przewodniczący Rady Nadzorczej Krajowego Związku Mleczarskiego „Masłosojuz”; kierował ukraińską spółdzielczością na terenie dystryktu galicyjskiego Generalnego Gubernatorstwa; w sierpniu 1943 członek Rady Przybocznej miejskiego starosty Lwowa; w obliczu nadciągającego frontu w połowie 1944 wyjechał w głąb Niemiec.

Przebywał na emigracji w Monachium; członek Ukraińskiej Rady Narodowej na emigracji; przewodniczący Zrzeszenia Ukraińskich Spółdzielni w Niemczech; skupił się na działalności naukowej, wykładowca ukraińskiego Instytutu Techniczno-Ekonomicznego w Ratyzbonie i Ukraińskiego Wolnego Uniwersytetu w Monachium.

Zmarł 28.12.1949 w Monachium, pochowany w starej części cmentarza Waldfriedhof w Monachium; w 1972 dokonano ekshumacji i doczesne szczątki zabrano w kierunku Rzymu, nie wiadomo jednak, czy zostały złożone na jeden z cmentarzy w Rzymie, czy też wywieziono je np. do USA (w dokumentacji cmentarzy rzymskich brak informacji o takim pochówku).

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Monachium (tu: Julius Pawlikowskyj); Wasyl Mudryj, Julijan Pawłykowśkyj, w: „Svoboda”, nr 7, 11.01.1950, s. 2; Enciklopedia ukrainoznavstva, Paryż–Nowy Jork 1966, t. 5, s. 1917; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 538; Grzegorz Mazur, Jerzy Skwara, Jerzy Węgierski, Kronika 2350 dni wojny i okupacji Lwowa, Katowice 2007, s. 89 i in.; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. 4, Warszawa 2009, s. 330–331; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.11, 86, 139