Historia

Senator Leon Janta Połczyński [Archiwum Senatu, dar rodziny].

Leon Janta Połczyński

1867-1961; ziemianin (majątek Wysoka pow. Tuchola); prawnik (doktorat 1890); minister rolnictwa w pięciu gabinetach; organizator życia gospodarczego, oświatowego i politycznego na Pomorzu; 1898–1912 patron Kółek Włościańskich; od 1900 prezes Banku Ludowego; propagator spółdzielczości i polskości Pomorza; wydawca czasopism; 1918 członek Polskiej Rady Ludowej w pow. tucholskim, delegat na Sejm Dzielnicowy w Poznaniu; 1919 ekspert w sprawie przynależności Pomorza do Polski na konferencji pokojowej w Paryżu; 1919–1921 podsekretarz stanu w Ministerstwie b. Dzielnicy Pruskiej; inicjator i organizator czterech międzynarodowych konferencji rolniczych; prezes Związku Ziemian Pomorskich.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1922–1927; 1930–1935.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Latem 1939 ewakuował część swojego majątku z dworu Chojnaty koło Chojnic do Milanówka koło Warszawy, tu mieszkał od początku wojny; zagrożony rozpoznaniem w 1943 wyjechał do Rzeszowa, a następnie do Ojcowa.

Mieszkał w Gnieźnie, a następnie w Poznaniu; pracował w Państwowych Nieruchomościach Ziemskich i organizował wystawy rolnicze; 1948–1958 organizator i pierwszy kustosz muzeum zamkowego w Brzegu (obecnie Muzeum Piastów Śląskich), liczył wtedy blisko 90 lat; w ostatnich latach mieszkał w Poznaniu, m.in. pisał pamiętniki.

Zmarł 20.07.1961 w Poznaniu; pochowany na cmentarzu Górczańskim w Poznaniu, w 1985 przeniesiony do rodzinnej kaplicy we wsi Raciąż koło Tucholi.

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Poznań; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 44; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. II, Warszawa 2000, s. 293–294; Włodzimierz Jastrzębski, Leon Janta Połczyński (1867–1961) – minister i senator z Borów Tucholskich, Toruń 2001 (tu obszerna bibliografia); Bogdan Chełmicki, Powiat Rypiński w pamiętnikach, Rypin 2005, s. 110–112; Jarosław Maciej Zawadzki, Leon Janta Połczyński. Podróże ministra i senatora 1930–1933, w: Ziemiaństwo na Lubelszczyźnie IV. Ziemianie w podróży, Lublin 2010, t. I, s. 247–262; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.45, 46, 294-296; informacje Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu z 1997; informacje wnuczki Teresy Tyszkiewicz z Poznania z 1997 i 2008.