logo logo

Historia

Senator Leon Żebrowski ["Parlament RP", tabl. XIII].

Leon Żebrowski

1876-1953; ksiądz rzymskokatolicki, prałat; dziekan i proboszcz fary w Grodnie; profesor Seminarium Duchownego w Wilnie; kanonik kapituły metropolitalnej wileńskiej; od 1903 wikariusz w Ostrej Bramie w Wilnie; 1920–1921 kapelan szpitala i garnizonu w Grodnie; od 1927 piastował szereg funkcji w kurii arcybiskupiej w Wilnie; redaktor prasy katolickiej.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1922–1927.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Prawdopodobnie na początku wojny aresztowany przez NKWD i więziony w Mińsku; stracił w trybie administracyjnym mieszkanie w Wilnie, zamieszkał u rodziny Jankowskich prawdopodobnie w Wilnie; około 1941 przeniósł się do Pikieliszek; następnie wrócił do Wilna i zamieszkał przy kościele Wszystkich Świętych; w marcu 1942 aresztowany przez Niemców i więziony na Łukiszkach; w 1944 po ponownym zajęciu Wileńszczyzny przez ZSRR miał zakaz mieszkania w Wilnie, skierowany przez biskupa do parafii Turgiele jako rezydent.
W obliczu akcji repatriacyjnej jeden z orędowników sprzeciwu wobec dobrowolnego opuszczania przez Polaków Wileńszczyzny; w lutym 1950 usunięty z Turgiel przez władze radzieckie, zamieszkał w Ejszyszkach koło Solecznik; od 1950 rezydent w parafii Mejszagoła; za wrogość wobec ZSRR gnębiony przesłuchaniami i licznymi rozmowami o charakterze agitacyjnym przez przedstawicieli różnych szczebli administracji radzieckiej.
Zmarł 6.09.1953 w trakcie mszy świętej w kościele parafialnym w Mejszagole; pochowany przy miejscowym kościele.

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Mejszagoła (ob. Maisiagala, Litwa); „Wiadomości Kościelne” (Białystok) nr 4–5/1957, s. 159; Słownik polskich teologów katolickich 1918–1981, Warszawa 1983, t. 7, s. 500–501; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 562; Józef Rusakiewicz, Ksiądz prałat Leon Żebrowski, w: „Znad Wilii”, nr 3/4/2001, s. 113–119; Józef Obrębski, Żywot jak słońce, [Wilno] 2004, s. 64, 66; Sławomir Kalbarczyk, Z badań nad losami polskich parlamentarzystów represjonowanych przez władze sowieckie w latach 1939–1941, w: Okupacja sowiecka ziem polskich 1939–1941 pod red. Piotra Chmielowca, Rzeszów–Warszawa 2005, s. 167 (jedynie tu informacja o aresztowaniu i więzieniu w Mińsku); Tadeusz Krahel, Tragiczny marzec 1942 roku, w: „W służbie miłosierdzia”, nr 3/2007, s. 14; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.16, 36, 51, 204-205, 277; relacja ks. Józefa Obrębskiego z Mejszagoły z 2007.