Historia

(Max Michael, Maks, Maximilian)

1895-1983; przedsiębiorca (handel zbożem), rolnik, hodowca (bydło); przewodniczący Stowarzyszenia Niemieckich Rolników w Polsce; uczestnik I wojny światowej w armii pruskiej, ochotnik; od 1920 obywatel RP; 1925–1929 radny Rady Miejskiej w Rogoźnie koło Piły; właściciel lub dzierżawca gorzelni w Wyszynach koło Chodzieży; działacz niemieckich organizacji społecznych i gospodarczych, ok. 1930–1933 pracował jako propagandzista w Berlinie; 1932–1934 członek NSDAP.

Senator w latach 1938–1939 (mianowany przez prezydenta RP).

Przed wojną współpracował z niemieckim wywiadem; krótko zatrzymany przez polską policję w czasie przemytu do Polski broni; 26.08.1939 ponownie aresztowany przez władze polskie, wkrótce zbiegł; od września 1939 do października podoficer w szeregach armii niemieckiej walczącej przeciwko Polsce (tłumacz); volksdeutsch grupy A, pracował w niemieckiej administracji państwowej i partyjnej, m.in. komisarz gminy Wyszyny; uczestnik aresztowań Polaków, organizował rewizje w polskich domach, decydował o wysiedlaniu Polaków do Generalnego Gubernatorstwa; od 1941 członek SS i funkcjonariusz NSDAP; w obliczu cofającego się frontu wyjechał 20.01.1945 w głąb Niemiec, za Łabę.

Mieszkał w Dolnej Saksonii, prowadził działalność handlową; pełnomocnik ds. osiedleń; działał w organizacjach ziomkowskich w Hildesheim i Kolonii, m.in. przewodniczący i członek prezydium oddziału Landsmannschaft Weichsel-Warte; w 1977 odznaczony przez prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Bundesverdienstkreuz (Federalnym Krzyżem Zasługi).

Zmarł 8.09.1983 w Kolonii (RFN); pochowany na tamtejszym cmentarzu Westfriedhof (kw. 13WA: 114/115).

akt zgonu z USC Kolonia (RFN); „Kolmarer Heimatbrief” nr 12, nr 18; Mads Ole Balling, Von Reval bis Bukarest, Kopenhagen 1991, s. 201; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 557; Janusz Fałowski, Parlamentarzyści mniejszości niemieckiej w Drugiej Rzeczypospolitej, Częstochowa 2000, s. 356–357; Waldemar L. Janiszewski, Pepliński i inni (4) – Krwawy senator, w: „Dziennik Nowy” (Piła) nr 45/2008, s. B 16; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.459-461; informacje Waldemara L. Janiszewskiego z Margonina z 2011.