Historia

Senator Stanisław Kasznica [NAC].

Stanisław Kasznica

1874-1958; prawnik, profesor i rektor Uniwersytetu Poznańskiego; sędzia Trybunału Kompetencyjnego; 1898 więziony w warszawskiej Cytadeli za działalność niepodległościową; od 1906 urzędnik Namiestnictwa i Wydziału Krajowego we Lwowie; 1912–1919 profesor Akademii Rolniczej w Dublanach koło Lwowa; w 1919 dyrektor departamentu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych; aktywny działacz na niwie religijnej m.in. od 1933 organizator zamkniętych rekolekcji dla profesorów uniwersytetu, autor popularnych rozważań filozoficzno-religijnych; publicysta.

Działalność parlamentarna

Poseł i sekretarz Sejmu Krajowego w latach 1913–1914;
Senator w latach 1922–1927.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

Na początku wojny uwięziony przez Niemców jako zakładnik w Poznaniu; w grudniu 1939 wysiedlony wraz z rodziną do Limanowej, następnie mieszkał we wsi Kroczów koło Radomia; 1942–1944 w Warszawie, gdzie wykładał prawo administracyjne na tajnych kompletach konspiracyjnego Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Ziem Zachodnich; napisał Polskie prawo administracyjne, wydane pod pseudonimem dr A. Łużycki w konspiracyjnej drukarni; w czasie powstania był w Warszawie; syn Jan poległ we wrześniu 1939 na przedpolach Warszawy.

Od marca 1945 w Poznaniu kierował odbudową macierzystego wydziału; zorganizował w Instytucie Zachodnim Sekcję Prawną; naczelny redaktor periodyku „Administracja i Samorząd na Ziemiach Odzyskanych”; w 1947 przeniesiony w stan spoczynku nie tylko ze względu na przedwojenną działalność, ale także w wyniku aresztowania syna Stanisława Józefa, jednego z przywódców Narodowych Sił Zbrojnych (stracony w 1948 z wyroku sądu wojskowego); cenzura wycofała z druku jego publikacje, a niektóre wcześniejsze zaliczono do prohibitów; w 1956 przywrócony do pracy na uczelni.

Zmarł 17.11.1958 w Krosinku; pochowany na cmentarzu w Mosinie (cmentarz II, sektor V, miejsce 3).

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Mosina; PSB, Kraków 1966–1967, t. XII, s. 206–208; Zbigniew Janowicz, Stanisław Kasznica, w: „Ruch Prawniczy i Ekonomiczny” III/1959, s. 361–367; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 520; Zbigniew Janowicz, Stanisław Kasznica, w: „Analecta”, z. 1/1995, s. 175–184; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. III, Warszawa 2005, s. 85–86; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.14, 275-277; informacje córki Eleonory Kasznicy z Warszawy z 1996.