Historia

1866–1944; adwokat; dyplomata; minister spraw zagranicznych; wolnomularz; prekursor obrony praw człowieka; od ok. 1905 obrońca w procesach politycznych (m.in. Stefana Okrzei), w swoim warszawskim mieszkaniu ukrywał m.in. Józefa Piłsudskiego, w czasie I wojny światowej popularyzator jego działalności wśród polityków europejskich; współorganizator polskiego sądownictwa; w 1918 mianowany sędzią Sądu Najwyższego, w 1919 delegat na konferencję pokojową w Paryżu; poseł RP w Japonii, ZSRR i na Kubie, ambasador RP w USA.

Senator w latach 1936–1938 oraz 1938–1939 powołany przez prezydenta RP.

W czasie wojny mieszkał w Warszawie na Kanonii 8, cierpiał na niedowład nóg; po zniszczeniu jego domu w czasie powstania warszawskiego został przeniesiony do mieszkania dozorczyni przy ul. Długiej; zmarł 25.08.1944 w szpitalu powstańczym pod Krzywą Latarnią, przy ul. Podwale 25 w wyniku ran odniesionych w czasie bombardowania Starego Miasta 22.08.1944. Pochowany na cmentarzu Powązkowskim.

Akt zgonu sporządzono w 1945 w USC Warszawa Śródmieście; PSB, t. XXV, Kraków 1980, s. 321–324 (tu data zgonu: 22.08.1944); Kto był kim…, s. 107–108; Andrzej Krzysztof Kunert, Rzeczpospolita Walcząca. Powstanie Warszawskie 1944. Kalendarium, Warszawa 1994, s.188; Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, Warszawa 2009, s.22, 31, 206, 218-219;  informacje: sanitariuszki z powstańczego szpitala Anny Mycielskiej z Londynu z 1994; krewnego Andrzeja Dziewulskiego z Warszawy z 1995 (tu: odgrzebany z ruin przez służącego i opiekuna Czaję; leżał w szpitalu powstańczym pod Krzywą Latarnią; zmarł na schodach kościoła Kapucynów).