Historia

Senator Stefan Dąbkowski, portret namalowany przez Stefana Norblina, przed 1939 r [własność rodziny, fot. Konrad Stasiuk].

Stefan Dąbkowski

1884-1962; pułkownik WP, saper-fortyfikator; komendant Szkoły Podchorążych Inżynierii w Warszawie (1928–1934); naczelnik wydziału drogowo-budowlanego w Dyrekcji Tramwajów w Warszawie; od 1902 pracował na kolei warszawsko-wiedeńskiej; członek Organizacji Bojowej PPS, transportował druki i materiały wybuchowe, produkował bomby i granaty; 1905–1907 trzykrotnie aresztowany; 1907 zesłany na Syberię, zbiegł do Lwowa; od 1908 działał w Związku Walki Czynnej, od 1910 w Związku Strzeleckim; od 1914 legionista, internowany w Beniaminowie; 1919 uczestnik walk z Ukraińcami, internowany w Tranopolu; następnie oficer w WP; 1926–1927 szef Wydziału Saperów w MSWojsk.; stał na czele warszawskiej organizacji OZN; radny m. st. Warszawy.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1935–1938; 1938–1939 (wicemarszałek Senatu).

Losy wojenne, okoliczności śmierci

2.09.1939 brał udział w ostatnim posiedzeniu Senatu II RP, zgłosił wniosek o przyjęcie dwóch projektów ustaw o zmianie ordynacji wyborczej, pozwalającej na wstępowanie parlamentarzystów do wojska bez utraty mandatu; 6.09.1939 ewakuowany wraz z rodziną do Lublina; 15.09.1939 przekroczył granicę w Zaleszczykach i przez Rumunię dotarł (26.09.1939) do Jugosławii; 30.12.1940 wyjechał z Jugosławii, przez Bułgarię, Grecję i Turcję, w styczniu 1941 dotarł do Palestyny; powołany do służby wojskowej jako oficer nadliczbowy WP na środkowym Wschodzie.

W 1947 ewakuowany z żoną z Palestyny do Wielkiej Brytanii, mieszkał w Brixton Hill koło Londynu; przewodniczący zjazdu polskich saperów – kombatantów w Grove Park w Wielkiej Brytanii.

Zmarł 16.12.1962 w Londynie; pochowany na miejscowym cmentarzu Streatham Park; w lutym 1967 jego prochy zostały złożone na warszawskim cmentarzu Powązkowskim (kw. 107-3-13).

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Battersea (Wielka Brytania); Archiwum brytyjskiego Ministerstwa Obrony (sekcja polska), teczka osobowa; „Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza” nr 304/1962 s. 4 (nekrolog); Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, Warszawa 1985, s. 532; Adam Szugajew, Saperzy w służbie Polsce, Londyn 1985, s. 638–639; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 504; Karolina Grodziska, Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kraków 1995, s. 417; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. I, Warszawa 1998, s. 352–253; Zdzisław Barszczewski, Sylwetki saperów, Warszawa 2001, s. 59; Wiktor Krzysztof Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny, t. I, Warszawa 2005, s. 199–201; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.32, 154, 310-312; informacje wnuka Piotra Dąbkowskiego z Babic Nowych z 2012.