Historia

Tadeusz Katelbach

1897-1977; dziennikarz, publicysta; dyrektor Instytutu Filmowego Polskiej Agencji Telegraficznej; prawnik; 1915–1918 członek POW; organizator i kierownik Agencji Telegraficznej „Ekspress” (ATE); od 1927 korespondent czasopism polskich w Berlinie, a od 1933 w Kownie; zastępca sekretarza generalnego Związku  Polaków w Niemczech; związany z Wydziałem Wywiadowczym Oddziału II Sztabu Generalnego.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1938–1939.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

5.09.1939 przyjął propozycję pracy w nowo powstałym Ministerstwie Propagandy; w nocy 6/7.09.1939 wyjechał w transporcie rządowym do Lublina, a następnie dalej na Kresy; w nocy 12/13.09.1939 otrzymał w Brodach upoważnienie do zorganizowania w Bukareszcie placówki informacyjno-prasowej Ministerstwa Propagandy RP; wieczorem 14.09.1939 przekroczył granicę w Zaleszczykach; 6.10.1939 dotarł do Paryża; po kampanii francuskiej 1940 przedostał się do Portugalii; w połowie 1941 przybył do Wielkiej Brytanii; do 1945 szef Wydziału Niemieckiego w Ministerstwie Informacji i Dokumentacji Rządu RP na uchodźstwie; jeden z sygnatariuszy apelu z lutego 1945 byłych polskich parlamentarzystów do członków obu izb parlamentu brytyjskiego w sprawie decyzji dotyczących Polski podjętych w trakcie konferencji w Jałcie.

Antykomunista, kwestionujący legalność PRL; od 1945 sekretarz generalny Społecznego Komitetu Pomocy Obywatelom Polskim w Niemczech; 1948–1955 wykładowca w Szkole Nauk Politycznych i Społecznych w Londynie; wspierał gen. Kazimierza Sosnkowskiego w wysiłkach mających zjednoczyć emigrację (1952–1955); londyński współpracownik (1952–1956), a następnie pracownik Radia Wolna Europa w Monachium (1956–1965); od 1965 w USA; od 1968 członek i sekretarz Rady Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Zmarł 9.11.1977 w Nowym Jorku; prochy w czerwcu 1978 zostały złożone w katakumbach cmentarza Powązkowskiego w Warszawie.

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Nowy Jork; Tadeusz Katelbach, Kartki z pamiętnika (1 września – 6 października 1939 r.), Paryż 1940; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 520; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. III, Warszawa 2005, s. 87–88; Sławomir Cenckiewicz, Tadeusz Katelbach 1897–1977. Biografia polityczna, Warszawa 2005; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.28, 447-449