logo logo

Historia

Senator Tomasz Nocznicki [własność prywatna].

Tomasz Nocznicki

1862–1944; rolnik; publicysta; działacz spółdzielczy i ludowy; współtwórca PSL (do 1918 prezes); od 1915 członek POW; w 1917 członek organów Tymczasowej Rady Stanu; dwukrotnie minister bez teki w pierwszych polskich rządach, utworzonych w 1918.

Działalność parlamentarna

Poseł w latach 1922–1927.
Senator w latach 1928–1930.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

W czasie okupacji w jego mieszkaniu przy ul. Krasińskiego 10 odbywały się tajne komplety; gromadził prasę konspiracyjną; w czasie powstania warszawskiego, w trakcie ostrzału artyleryjskiego Żoliborza, został do połowy zasypany gruzem, uratowały go córka i dozorczyni; 29 września jego mieszkanie zostało zburzone, a on wysiedlony z Warszawy do Pruszkowa; w hali obozu odnalazł go dawny współpracownik i przekazał pod opiekę sanitariuszom; od 3.10.1944 przebywał w szpitalu polowym w Słomnikach k. Miechowa, gdzie zmarł 3.11.1944. Pochowany we wsi Lipie koło Grójca.
Córka Maria Pająk, oddzielona od ojca w Pruszkowie, została wywieziona do obozu Ravensbrück i zaginęła.

Zobacz na mapie

Źródła

Akt zgonu w USC Słomniki (tu data urodzenia: 20.12.1863); PSB, t. XXIII, Kraków 1978, s. 165–167; Henryk Mierzwiński, Tomasz Nocznicki, „Rozprawy habilitacyjne UMCS”, T. XLIV, Lublin 1987, s. 184–186; Słownik biograficzny działaczy ruchu ludowego, Warszawa 1989, s. 287–288; Kto był kim…, s. 57–58; Henryk Szopa, Tomasz Nocznicki, w: Z ziemi radomskiej i dla niej, pod red. Grażyny Łukaszewicz, Radom 1998, s. 125–128; Dorota Mycielska, Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie zamordowani, zaginieni, zmarli w latach II wojny światowej, Warszawa 2009, s.22, 37, 230-232; informacja wdowy po wnuku Tomaszu, Wandy Nocznickiej z domu Bargieł, z 1997.