Historia

Senator Witold Grabowski [NAC].

Witold Grabowski

1898-1966; prawnik; prokurator Sądu Apelacyjnego w Warszawie; minister sprawiedliwości; w 1918 walczył w 4. Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego na Kubaniu; od 1918 w WP; po 1926 prokurator Sądu Okręgowego w Wilnie, Piotrkowie Trybunalskim i w Warszawie; 1931 główny oskarżyciel przywódców opozycji w procesie brzeskim.

Działalność parlamentarna

Senator w latach 1938–1939.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

W czasie kampanii wrześniowej członek rządu RP, swoje działania podporządkował decyzjom premiera; w nocy z 6 na 7.09.1939 opuścił Warszawę wraz z agendami rządowymi; 7.09.1939 z Lublina wyjechał do Łucka; 8.09.1939 udał się do Dubna, gdzie wyznaczono siedzibę Ministerstwa Sprawiedliwości; 18.09.1939 w Kutach przedostał się do Rumunii, gdzie został internowany; w połowie 1940 zbiegł przez Bułgarię do Turcji; w październiku 1940 dotarł do Palestyny i rozpoczął służbę w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, ale wkrótce na wniosek gen. Władysława Sikorskiego bezterminowo urlopowany; rozpoczął służbę w wojsku brytyjskim, brał udział m.in. w kampanii libijskiej; od 1943 w składzie Wojskowej Administracji Brytyjskiej (BMA) w Erytrei; 1943–1951 prezes Sądu Okręgowego w Asmarze (Erytrea).

Wiele lat pracował jako sędzia w Etiopii; prezes Wydziału Karnego Sądu Okręgowego w Addis Adebie; uczestniczył m.in. w kodyfikacji prawa etiopskiego; wykładał na Uniwersytecie w Addis Adebie; w 1957 zamieszkała z nim żona Irena, która dotąd pracowała w USA m.in. w Sekcji Polskiej Rozgłośni „Głos Ameryki” i współtworzyła Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku; w maju 1966 przenieśli się na stałe do Wielkiej Brytanii.

Zmarł 25.10.1966 w Londynie; pochowany na miejscowym cmentarzu Putney Vale (kwatera U, grób 1060).

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Londyn, Wandsworth; Archiwum brytyjskiego Ministerstwa Obrony (sekcja polska), teczka osobowa; Instytut Polski i Muzeum im. gen. W. Sikorskiego, Londyn, list z 2011; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 39–40; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. II, Warszawa 2000, s. 145–146; Ministrowie Polski Niepodległej, Szczecin 2001, s. 119–120; Paweł Dubiel, Józef Kozak, Polacy w II wojnie światowej. Kim byli, co robili, Warszawa 2003, s. 49; Dzienniki czynności Prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, oprac. Jacek Piotrowski, t. I, Wrocław 2004, s. 197 i in.; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.32, 102, 352-353; informacje córki Marii Curtis z Wareham (Wielka Brytania) i wnuka J. Nicholasa B. Curtisa z Londynu z 2012.