logo logo

Historia

Senator Zofia Berbecka ["VII sprawozdanie Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny", Warszawa 1938, s. 394]

Zofia Berbecka

z d. Jatelnicka

1884-1970; nauczycielka; działaczka społeczna; od 1901 uczyła w Łucku, Charkowie, Sosnowcu i Warszawie; działała w POW; 1914–1917 organizowała Ligę Kobiet; 1923–1938 w Rodzinie Wojskowej, m.in. w Zarządzie Naczelnym; do 1939 członkini prezydium ZG Polskiego Białego Krzyża; od 1934 w składzie Rady Miasta Warszawy; żona gen. Leona Berbeckiego, siostra gen. Bolesława Jacyna-Jatelnickiego.

Działalność parlamentarna

Posłanka w latach 1930–1935;
Senator w latach 1938–1939.

Losy wojenne, okoliczności śmierci

W czasie okupacji mieszkała w Warszawie (mąż w oflagu); zaangażowana w konspirację, zbierała informacje na temat osób współpracujących z okupantem; w listopadzie 1943 aresztowana i osadzona na 3 tygodnie na Pawiaku; w czasie powstania warszawskiego uległo zniszczeniu jej mieszkanie; 28.09.1944 trafiła do obozu pruszkowskiego, skąd się wydostała; do wiosny 1945 mieszkała u rodziny Pawełczyńskich w Pruszkowie.

Od czerwca 1945 uczyła (w zamian za mieszkanie i utrzymanie) w Piotrowicach Małych koło Nałęczowa; od 1946 mieszkała w Gliwicach, pracowała jako nauczycielka języka francuskiego i rosyjskiego w szkołach zawodowych i ośrodkach doskonalenia nauczycieli m.in. w Gliwicach, Katowicach i Tarnowskich Górach; 1947–1949 przełożona Państwowej Szkoły Zawodowej Żeńskiej w Gliwicach; od 1946 należała do PPS, członkini zarządu Komitetu Miejskiego PPS w Gliwicach, 1948 wydalona za obcość ideologiczną; od 1947 radna w Radzie Miejskiej w Gliwicach, 1948 usunięta; w 1962 przeszła na rentę.

Zmarła 8.02.1970 w Gliwicach; pochowana na cmentarzu Centralnym w Gliwicach (kw. I B 6, grób 310).

Zobacz na mapie

Źródła

akt zgonu z USC Gliwice; Leon Berbecki, Pamiętnik generała broni, Katowice 1959, s. 34, 259–260; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994, s. 496–497; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik biograficzny, t. I, Warszawa 1998, s. 114–115; Bogusław Tracz, Niespokojny czas spoczynku. Generał broni Leon Berbecki w latach 1939–1956, w: „Niepodległość” t. LVIII/2008, s. 132 i in.; Jarosław Maciej Zawadzki, Senatorowie losy wojenne i powojenne, Warszawa 2013, s.390, 401-403; informacje z 2009: Urzędu Miejskiego w Gliwicach i Kuratorium Oświaty w Katowicach (tu: teczka akt personalnych).